ΜΠ 13 – Βιοστατιστική

 Biostatistics

Εξάμηνο: Α’(1Ο) Διδακτικές μονάδες ECTS: 7 Κωδικός:  ΜΠ 13

Σκοπός μαθήματος: Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις βασικές έννοιες της Βιοστατιστικής και την οργάνωση και ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων που συλλέγονται από τις αντίστοιχες έρευνες στο χώρο της υγείας.  Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρακτική εφαρμογή των στατιστικών μεθόδων που παρουσιάζονται στο μάθημα καθώς και στην ορθή ερμηνεία των αποτελεσμάτων (interpretation).  Μετά την επιτυχή  ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα πρέπει να μπορούν να επιλέξουν την καταλληλότερη στατιστική μέθοδο, ανάλογα με το είδος της μελέτης που θα κληθούν να αναλύσουν.  Επίσης θα πρέπει να μπορούν να αξιολογήσουν την ορθή χρήση στατιστικών μοντέλων σε δημοσιευμένες εργασίες, καθώς και να αναγνωρίσουν αδυναμίες στο σχεδιασμό που μπορεί να οδηγήσουν σε συστηματικά σφάλματα.

Μαθησιακοί στόχοι: Ο φοιτητής με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, θα είναι σε θέση :

  1. Να αντιληφθεί το ρόλο, τη σημασία και το εύρος χρήσης της βιοστατιστικής στην συλλογή, οργάνωση και ανάλυση των δεδομένων στο χώρο της υγείας
  2. Να κατανοεί τις βασικές έννοιες της Βιοστατιστικής καθώς και τα διάφορα πεδία εφαρμογών στο χώρο της Φυσικοθεραπείας
  3. Να αναγνωρίζει τις διαφορές και τα χαρακτηριστικά της περιγραφικής, επαγωγικής, παραμετρικής και μη-παραμετρικής στατιστικής και να εφαρμόζει τις ανάλογες δοκιμασίες στην ανάλυση των αποτελεσμάτων μιας έρευνας
  4. Να κατανοεί, εφαρμόζει και ερμηνεύει τα αποτελέσματα σύγχρονων στατιστικών μεθόδων για τον σχεδιασμό και την ανάλυση των διαφόρων πειραματικών και επιδημιολογικών μελετών
  5. Να γνωρίζει το ρόλο της χρήσης πολύπλοκων στατιστικών μεθόδων για την ερμηνεία των ιατρικών δεδομένων και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των μεταβλητών
  6. Να χρησιμοποιεί τους Η/Υ και τα ανάλογα στατιστικά λογισμικά για την διαχείριση και ανάλυση των δεδομένων

Περιεχόμενα μαθήματος:

Στα πλαίσια του μαθήματος θα αναπτυχθούν οι Θεματικές Ενότητες:

Ο ρόλος της Βιοστατιστικής στο χώρο της υγείας και τη Φυσικοθεραπεία ειδικότερα. Βασικές έννοιες Βιοστατιστικής, μεταβλητές, κλίμακες. Τρόποι δειγματοληψίας και υπολογισμός του μεγέθους του δείγματος σε σχέση με το ερευνητικό ερώτημα και τον ερευνητικό σχεδιασμό. Παρουσίαση στατιστικών δεδομένων, στατιστικοί πίνακες, στατιστικά διαγράμματα, συνοπτικές εκθέσεις ή αναφορές. Περιγραφική Στατιστική: Κατανομές συχνοτήτων ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών. Αντιπροσωπευτικές τιμές θέσης και διασποράς. Μετασχηματισμοί. Φυσιολογικές τιμές. Ποσοτικά χαρακτηριστικά. Σύγκριση μέσων τιμών: Έννοια της στατιστικής σημαντικότητας. Πιθανό σφάλμα μέσης τιμής. Σύγκριση μέσης τιμής με σταθερή τιμή. Σύγκριση δύο μέσων τιμών. Σφάλμα τύπου Ι και τύπου ΙΙ. Ισχύς. Όρια αξιοπιστίας μέσης τιμής και διαφοράς μέσων τιμών. Ποιοτικά χαρακτηριστικά: Διαξονικοί Πίνακες. Αναλογίες. Όρια αξιοπιστίας αναλογίας. Σύγκριση αναλογιών. Συσχέτιση ποσοτικών χαρακτηριστικών: Παραμετρικός και μη παραμετρικός συντελεστής συσχέτισης. Απλή γραμμική εξάρτηση (παλινδρόμηση). Εισαγωγή στην πολλαπλή γραμμική εξάρτηση (παλινδρόμηση). Συνδιακύμανση δύο μεταβλητών, ανάλυση διακύμανσης. Έλεγχος αξιοπιστίας εργαλείων μέτρησης, σύγχρονες μέθοδοι ανάλυσης και ερμηνείας μελετών αξιοπιστίας στο χώρο της υγείας. Σχεδιασμός, συλλογή, ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων επιδημιολογικής μελέτης. Στατιστικά πακέτα: SPSS, MedCalc κλπ: Εισαγωγή στη χρήση των στατιστικών πακέτων. Ασκήσεις ανάλυσης δεδομένων με τη χρήση Η/Υ.

Μέθοδοι και μέσα διδασκαλίας: 13 εβδομάδες Χ 2 ώρες θεωρία & 1 ώρα ΑΠ.

Εργασίες: Οι φοιτητές υποχρεούνται να εκπονήσουν τις προβλεπόμενες από τον κανονισμό και τις σχετικές αποφάσεις της Γ.Σ.Ε.Σ. εργασίες, οι οποίες αποτελούν σημαντικό τμήμα της αξιολόγησης του.

Μέθοδοι αξιολόγησης: Η αξιολόγηση των φοιτητών θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τον κανονισμό του Π.Μ.Σ. και τις σχετικές αποφάσεις της Γ.Σ.Ε.Σ, ως στάθμιση του βαθμού τους στις γραπτές εξετάσεις και την απόδοση τους στις εργασίες.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

  1. Bowers, D. Θεμελιώδεις έννοιες στη βιοστατιστική, Ιατρικές Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης, 2011
  2. Pagano M. and Gauvreau K.  Αρχές βιοστατιστικής, Εκδόσεις Έλλην, 2002
  3. Τριχόπουλος Δ., Τζώνου Α. και Κατσουγιάννη Κ. Βιοστατιστική. Εκδόσεις Παρισιάνος, 2000
  4. Kirkwood B. and Sterne J. Essentials of Medical Statistics. Blackwell Science, 2003
  5. Field A. Discovering Statistics using IBM SPSS Statistics, 4η έκδοση, Sage Publication, 2013.